Stresy środowiskowe (abiotyczne)
Stresy środowiskowe (abiotyczne) to np. ekstremalne wahania temperatur czy susza. Narażone są na nie wszystkie rośliny wyższe, w tym zboża. Czynniki stresowe roślin są główną przyczyną zmian zachodzących w ich metabolizmie i funkcjonowaniu całego organizmu.
Wysokie temperatury w dzień, dochodzą nawet do 25°C. Zaraz po nich następują bardzo niskie lub ujemne temperatury w nocy. Dochodzi do tego powszechnie występująca susza oraz wiążący się z tym efekt fitotoksyczności. Te czynniki stresowe mogą przyczyniać się do spadku potencjału plonowania naszych upraw.
Dlaczego biostymulacja roślin jest potrzebna?
Zboża, jak i wiele innych roślin rolniczych, są wrażliwe na występujące wahania temperatur. W poprzednim roku pojawiły się przymrozki a nawet mrozy dochodzące nawet do -9°C. Natomiast za dnia temperatura wahała się w przedziale 12-25 °C.
Temperatury poniżej zera powodują, że rośliny są bardziej podatne na uszkodzenia. Częściej doskwierają im też infekcje patogenów. Duże spadki temperatury przyczyniają się również do zaburzeń w pobieraniu makro- i mikroskładników. Pogarsza się przez to kondycja i wigor roślin.
Ich regeneracja po wystąpieniu czynnika stresowego zachodziłaby zapewne dużo szybciej, gdyby nie brak wody. Na niektórych plantacjach widać już suszę. Starsze liście zaczynają obumierać. Na wielu plantacjach można zaobserwować pousychane końcówki liści. Widoczne są też niedobory składników pokarmowych.
W takim wypadku może pomóc biostymulacja roślin.
Fitotoksyczność
Widoczne są na wielu plantacjach zżółknięte końcówki liści. Spotyka się też zdeformowane całe rośliny. Ponadto chlorotyczne lub nekrotyczne plamy na liściach nie stanowią wyjątku.
W większości przypadków objawy te mają charakter przejściowy. Nie wyklucza to jednak, iż jest to ogromny stres dla roślin. Rzutuje on na ich dalszy wzrost i rozwój. W konsekwencji może oznaczać straty w plonie.
Czynniki stresowe roślin – skutki
Skutki wystąpienia wymienionych czynników stresowych w kluczowych fazach rozwojowych zbóż obrazuje rysunek:
- Redukcja liczby źdźbeł kłosonośnych, ograniczenie wzrostu i rozwoju powierzchni asymilacyjnej liści oraz korzeni, rośliny tworzą związki kłosków o mniejszej liczbie kłosków i kwiatków.
- Ograniczenie powierzchni asymilacyjnej liści, redukcja plonu.
- Ograniczenie wzrostu organów generatywnych kłosa i zaburzenia w procesie zapłodnienia.
- Pogorszenie parametrów jakościowych ziarna oraz wypełnienia ziarniaków – redukcja plonu.
Jak wspomóc rośliny?
Pamiętajmy, że występujące czynniki stresowe roślin zwiększają zapotrzebowanie zbóż na składniki pokarmowe.
Brakować może zwłaszcza azotu, fosforu i potasu, jak również magnezu. Na plantacjach już uwidaczniają się niedobory tych pierwiastków.
Dlatego też w obecnej sytuacji powinniśmy je jak najszybciej uzupełnić.